29.09.2025 - Informacje są wynikiem Sprawozdania o wielkości ubojów zwierząt gospodarskich (R-09U). Obowiązkiem sprawozdawczym objęte są wszystkie ubojnie i rzeźnie prowadzące uboje zwierząt gospodarskich na terenie Polski. Załączone tablice prezentują dane dotyczące: ubojów całkowitych, w tym ubojów...

04.08.2025 - W 2024 r. badaniem objęto 89 podmiotów zajmujących się windykacją. Przedsiębiorstwa te w ciągu 2024 r. przyjęły do obsługi 10,2 mln wierzytelności, o wartości 48,4 mld zł. W grupie 89 badanych przedsiębiorstw windykacyjnych było 50 spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, 20 spółek akcyjnych oraz...

08.07.2025 - W 2024 r. podpisano 545,8 tys. aktów notarialnych dotyczących sprzedaży nieruchomości (wzrost w skali roku o 6,8%). W porównaniu z 2023 r. wzrosła liczba aktów notarialnych dotyczących sprzedaży działek zabudowanych budynkiem mieszkalnym (o 17,0%), działek niezabudowanych (o 13,2%), działek...

12.05.2025 - Z wielkim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Pana Profesora Janusza Witkowskiego - wybitnego specjalisty w dziedzinie demografii, polityki społecznej i statystyki publicznej. Odszedł człowiek o ogromnej wiedzy, doświadczeniu i autorytecie, oddany służbie publicznej i rozwojowi statystyki w...

11.04.2025 - Informacje są niezbędne do funkcjonowania współczesnego społeczeństwa w dobie transformacji cyfrowej. Dlatego urzędy statystyczne państw europejskich poszukują nowych źródeł danych. Znaczna część danych pozostaje obecnie w gestii sektora prywatnego. Gromadzą je miedzy innymi operatorzy sieci...

30.01.2025 - Zapraszamy do lektury publikacji „Społeczna odpowiedzialność statystyki publicznej. Raport CSR 2023. Statystyka bez barier, bo liczą się wszyscy”. Szósta edycja raportu, opracowana przez Wydział Komunikacji Wewnętrznej i CSR, prezentuje działania podejmowane przez pracowników jednostek służb...

19.12.2024 - Częstotliwość publikacji: roczna. Dostępny szereg czasowy: 2013-2023 Definicje pojęć: Zgwałcenie (z art. 197 Kodeksu Karnego) obejmuje doprowadzenie innej osoby do obcowania płciowego, do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności. Przemoc w rodzinie (art. 207 Kodeksu...

18.12.2024 - Ofiary zabójstw Definicje pojęć: Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni albo ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo...

28.10.2024 - Statystyki demograficzne są podstawą dla funkcjonowania państwa Wiedza o stanie i strukturze ludności, ich zmianach w przeszłości oraz trendach kształtujących je w kolejnych okresach jest kluczowa dla dobrego funkcjonowania państwa i społeczeństwa. Ma istotne znaczenie w planowaniu i realizacji...

23.09.2024 - Zjawiska makroekonomiczne i wybrane zagadnienia społeczne w Polsce w kontekście procesów zachodzących w gospodarce światowej, w tym w krajach Unii Europejskiej:, Przebieg procesów makroekonomicznych w roku 2023, ale czasem i w dłuższym horyzoncie czasowym. Wzrost gospodarczy na świecie, w krajach...

08.07.2024 - W 2023 r. podpisano 510,9 tys. aktów notarialnych dotyczących sprzedaży nieruchomości (spadek w skali roku o 3,8%). W porównaniu z ubiegłym rokiem wzrosła liczba aktów notarialnych dotyczących sprzedaży nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego (o 7,0%),...

22.12.2023 - Zapraszamy Państwa do zapoznania się z publikacją „Społeczna odpowiedzialność statystyki publicznej. Raport CSR 2022. Statystyka bez barier, bo liczą się wszyscy”. Jest to piąta edycja Raportu opracowana przez Wydział Komunikacji Wewnętrznej i CSR, która prezentuje wydarzenia zrealizowane w ramach...

21.02.2023 - Główny Urząd Statystyczny informuje, iż określenie „przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw” oraz „przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku” stosowane jest zamiennie w ogłaszanych Komunikatach i Obwieszczeniach Prezesa...

11.01.2022 - Od 1 stycznia 2022 r. w czasopismach i monografiach naukowych wydawanych lub współwydawanych przez GUS obowiązują wolne licencje Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach (CC BY-SA 4.0). To oznacza, że autorzy artykułów publikowanych w czasopismach „Wiadomości Statystyczne. The...

27.07.2021 - W 2020 r. podpisano 564,3 tys. aktów notarialnych dotyczących sprzedaży nieruchomości, o 0,4% więcej niż rok wcześniej. W porównaniu z 2019 r. największy wzrost liczby aktów notarialnych wystąpił w przypadku sprzedaży działek niezabudowanych (o 17,1%). Największy spadek odnotowano natomiast w...

06.07.2021 - Na stronie https://pjm.spis.gov.pl można skorzystać z wideoczatu w Polskim Języku Migowym (PJM). Wybierając wideoczat z tłumaczem migowym, można uzyskać odpowiedzi na nurtujące pytania oraz zapoznać się z informacjami zamieszczonymi na stronie Narodowego Spisu Powszechnego. Tłumacz jest do...

26.04.2021 - Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 dotyczy wszystkich mieszkańców Polski również seniorów. Jeśli wśród Państwa bliskich, znajomych, sąsiadów są osoby starsze, które nie posiadają komputera lub mają kłopot z obsługą telefonu, pomóżmy im bezpiecznie zrealizować obowiązek spisowy w...

05.04.2021 - W odpowiedzi na podnoszone w przestrzeni publicznej informacje o możliwości nieuprawnionego posługiwania się danymi i logowania się do formularza spisowego, w pierwszej kolejności zwracam uwagę, że czynność ta jest złamaniem obowiązujących przepisów prawa. Wszystkie dane przetwarzane przez...

23.03.2021 - Zapraszamy Państwa do zapoznania się z publikacją „Społeczna odpowiedzialność statystyki publicznej. Raport CSR 2019. Statystyka bez barier, bo liczą się wszyscy”. Jest to druga edycja Raportu, który prezentuje wydarzenia zrealizowane w ramach CSR przez pracowników służb statystyki publicznej....

27.07.2020 - W 2019 r. podpisano 562,4 tys. aktów notarialnych dotyczących sprzedaży nieruchomości, o 7,1% więcej niż rok wcześniej. W porównaniu z rokiem 2018 największy wzrost liczby aktów notarialnych wystąpił w przypadku sprzedaży działek niezabudowanych (o 16,3%), sprzedaży działek zabudowanych budynkiem...

10.06.2020 - W marcu 2020 r. ogłoszono w Polsce stan zagrożenia epidemicznego, a następnie stan epidemii w związku z rozprzestrzenianiem się choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2, zwanej COVID-19. Wprowadzone przepisami prawa rozwiązania zapobiegające i przeciwdziałające rozprzestrzenianiu się...

09.06.2020 - Szanowni Państwo, w ostatnich tygodniach w przestrzeni publicznej pojawiło się wiele nierzetelnych, czy wręcz nieprawdziwych informacji i stwierdzeń, dotyczących Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), realizowanego przez Główny Urząd Statystyczny. Badanie to, w powszechnym odbiorze, jest...

28.04.2020 - W I kwartale 2020 r. na zewnętrznej granicy lądowej Unii Europejskiej na terenie Polski odnotowano 6,4 mln od-praw (o 13,3% mniej niż w I kwartale 2019 r.), z tego: • 5,7 mln cudzoziemców - o 12,1% mniej niż w I kw. 2019 r., • 0,7 mln Polaków - o 22,8% mniej niż w I kw. 2019 r....

30.12.2019 - Od redakcji From the editorial team STATYSTYKA W PRAKTYCE STATISTICS IN PRACTICE Marek OBRĘBALSKI, Marek WALESIAK Ocena sytuacji młodzieży na rynku pracy w regionach przygranicznych – podejście hybrydowe Assessment of the situation of young people in the labour market in border regions – hybrid...

09.08.2019 - Publikacja prezentuje wybrane działania powiązane z ideą społecznej odpowiedzialności, podjęte przez statystykę publiczną w 2018 r. Niniejszy raport został podzielony na sekcje tematyczne związane z ładem organizacyjnym, prawami człowieka, praktykami z zakresu prawa pracy, zagadnieniami...

31.07.2019 - W 2018 roku podpisano 525,1 tys. aktów notarialnych dotyczących sprzedaży nieruchomości, o 7,6% więcej niż rok wcześniej. W porównaniu z 2017 rokiem największy wzrost liczby aktów notarialnych wystąpił w przypadku sprzedaży działek zabudowanych budynkiem mieszkalnym (o 12,5%), sprzedaży lokali (o...

28.02.2019 - Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom i zainteresowaniom odbiorców informacji statystycznych, opracowana publikacja prezentuje kompleksowo gospodarkę mieszkaniową w Polsce. Zostały w niej przedstawione uwarunkowania i następstwa zmian w stanie zasobów mieszkaniowych z uwzględnieniem stanu...

16.01.2019 - Szanowni Państwo, W związku z artykułem „Nikt nie wie, ilu jest Polaków. Nikomu nie opłaca się zmieniać sposobu liczenia” opublikowanym 11-13.01. 2019 r. w Dzienniku Gazeta Prawna przedstawiamy wyjaśnienia i komentarz opracowane przez ekspertów Departamentu Badań Demograficznych GUS: cyt. „Nikomu...

25.07.2018 - W 2017 roku podpisano 488, 1 tys. aktów notarialnych dotyczących sprzedaży nieruchomości, o 1,2% więcej niż rok wcześniej. W porównaniu z 2016 rokiem największy wzrost liczby aktów notarialnych wystąpił w przypadku sprzedaży działek zabudowanych budynkiem mieszkalnym (o 7,5%), sprzedaży lokali (o...

19.02.2018 - Badania przedsiębiorstw niefinansowych są istotnym elementem systemu informacyjnego państwa. Dane te stanowią podstawowe źródło informacji o strukturze przedsiębiorstw niefinansowych, ich działalności i wynikach. Są one wykorzystywane na potrzeby krajowe i zagraniczne, w tym aby wypełnić wymogi...

12.12.2017 - W folderze zaprezentowano zaktualizowany zestaw podstawowych wskaźników umożliwiających ocenę najważniejszych obszarów jakości życia takich jak: sytuacja materialna, praca, zdrowie, edukacja, czas wolny i relacje społeczne, bezpieczeństwo osobiste, jakość państwa i podstawowe prawa, jakość...

25.11.2015 - W końcu października 2015 r. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy wyniosła 1516,9 tys. osób (w tym 804,4 tys. kobiet) i była niższa zarówno w porównaniu z ub. miesiącem, jak i analogicznym okresem ub. roku. Podobnie obniżeniu uległa stopa bezrobocia: bezrobotni zarejestrowani w...

27.10.2015 - 6 października 2015 r. Eurostat uruchomił procedurę konsultacji w sprawie przyszłości partnerstwa Unii Europejskiej z krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku po roku 2020 (komunikat prasowy Komisji w tej sprawie http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-5775_en.htm). Obecnie stosunki między UE i 78...

25.08.2015 - W końcu lipca 2015 r. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy wyniosła 1585,7 tys. osób (w tym 836,6 tys. kobiet) i była niższa zarówno w porównaniu z ub. miesiącem jak i analogicznym okresem ub. roku. Podobnie obniżeniu uległa stopa bezrobocia: bezrobotni zarejestrowani w urzędach...

26.11.2014 - 25 listopada 2014 r. w Głównym Urzędzie Statystycznym odbyło się seminarium pt. „Statystyczny pomiar jakości życia”, prowadzone przez Prezesa GUS prof. dr. hab. Janusza Witkowskiego. W seminarium wzięło udział ponad 100 osób, będących przedstawicielami świata nauki, administracji publicznej (min....

Współpracę rozwojową reguluje Ustawa o współpracy rozwojowej z dnia 16 września 2011 r., która definiuje ją jako ogół działań podejmowanych przez organy administracji rządowej w celu udzielenia państwom rozwijającym się, zgodnie z zasadą solidarności międzynarodowej: pomocy rozwojowej - promowanie...

09.07.2014 - Należy wpisać stan prawny. Uprzejmie informuję, że - zgodnie z przepisami prawa - orzeczona przez sąd separacja nie rozwiązuje małżeństwa, dodatkowo termin "separacja" nie oznacza stanu cywilnego prawnego. Tym samym, osoby w stosunku do małżeństwa, których sąd orzekł separację - w spisie...

30.05.2014 - W bieżącym roku mija 25 lat od rozpoczęcia procesu transformacji systemowej w Polsce. Wydarzenia 1989 r. legły u podstaw historycznych przemian o charakterze ustrojowym – politycznych, społecznych i gospodarczych, tworząc fundamenty budowy demokratycznego państwa prawa i rozwoju gospodarki...

26.07.2012 - Publikacja zawiera podstawowe informacje na temat możliwości dostosowania organizacji czasu pracy do obowiązków rodzinnych, sprawowania opieki nad dziećmi oraz osobami dorosłymi, a także korzystania z usług opiekuńczych. Wyniki badania ukazują wiele aspektów z zakresu organizacji życia zawodowego,...

30.03.2009 - Opublikowano w: M.P. nr 19, poz. 195 Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie zmienionej tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn Na podstawie art. 26 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń...

23.10.2007 - W okresie ostatnich dwunastu miesięcy ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły o 2,3% (wobec 1,6% odpowiednio przed rokiem). Największy wpływ na wskaźnik cen konsumpcyjnych ogółem miał w tym okresie wzrost cen żywności i napojów bezalkoholowych o 5,1%, który podwyższył ten wskaźnik o 1,32 pkt...

W odnalezieniu informacji można posłużyć się wyszukiwarką, zlokalizowaną w prawym górnym rogu. Można też skorzystać z kanałów RSS lub Newslettera i otrzymywać informację statystyczną bezpośrednio na swój komputer. Pomocna też będzie Mapa strony....

Kto jest zobowiązany do przekazywania informacji w ramach systemu INTRASTAT? - progi statystyczne W myśl przepisów prawa celnego osobą zobowiązaną do przekazywania informacji w ramach systemu INTRASTAT jest osoba fizyczna lub osoba prawna, a także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości...

Bezpieczeństwo i przetwarzanie danych Ochrona danych zbieranych i gromadzonych przez statystykę publiczną Przepisy ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 z późn. zm.) Art. 10 Zbierane i gromadzone w badaniach statystycznych statystyki publicznej dane...

Opis metodologiczny Obliczana jest w oparciu o wyniki badania cen detalicznych dwóch reprezentantów: węgla kamiennego kl. I - kostki i węgla kamiennego kl. I - orzecha. Notowania cen tych reprezentantów dokonuje się raz w miesiącu, w dniach 5-22, zgodnie z harmonogramem ustalonym dla rejonu...

Rachmistrze spisowi - organizacja i nabór kandydatów Kandydat na rachmistrza spisowego musi spełniać podstawowe wymagania stawiane rachmistrzom, a więc mieć ukończone 18 lat i posiadać co najmniej średnie wykształcenie (pożądane byłoby, aby rachmistrzami byli studenci uczelni rolniczych,...

Ministerstwo Edukacji Narodowej System Informacji Oświatowej - dane statystyczne Ministerstwo Finansów Analizy i materiały informacyjne Statystyka podatkowa Intrastat - informacje Ministerstwo Gospodarki Analizy i prognozy Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Dokonania i...

Podmiot zobowiązany do dostarczania danych może wypełnić ten obowiązek osobiście lub przez przedstawiciela. Upoważnienie powinno zostać sporządzone w formie pisemnej. Przedstawicielem takim może być osoba dokonująca zgłoszeń w imieniu osoby zobowiązanej. Zgodnie z postanowieniami art. 99 ust. 2...

Ochrona danych zbieranych i gromadzonych przez statystykę publiczną Przepisy ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 z późn. zm.) Art. 10 Zbierane i gromadzone w badaniach statystycznych statystyki publicznej dane indywidualne i dane osobowe są poufne i...

Osiągnięcia statystyki polskiej liczą się w istotny sposób na arenie międzynarodowej od kilku dziesiątków lat i nie można zapominać o twórcach tych osiągnięć. Aby zachować pamięć o tych wszystkich, którzy swoją prac naukową, dydaktyczną, wydawniczą, organizatorską i popularyzatorską tworzyli...

Laureaci „Konkursu na najlepszą pracę magisterską i doktorską z zakresu statystyki” 18 marca 2019 r. podczas konferencji zorganizowanej w Łodzi z okazji Dnia Statystyki Polskiej pt. „230 lat statystyki publicznej w Polsce” zostali ogłoszeni laureaci „Konkursu pod patronatem Prezesa GUS na...

W ramach konsultacji społecznych projekt został przesłany do przewodniczących: NSZZ „Solidarność”, Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, Forum Związków Zawodowych, a także do Business Center Club – Związku Pracodawców, Związku Powiatów Polskich, Federacji Związków Gmin i Powiatów RP,...

Ochrona danych zbieranych i gromadzonych przez statystykę publiczną Przepisy ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 z późn. zm.) Art. 10 Zbierane i gromadzone w badaniach statystycznych statystyki publicznej dane indywidualne i dane osobowe są poufne i...

musiał mieć ukończone 18 lat oraz posiadać co najmniej średnie wykształcenie. Powinien być w pełni sprawny fizycznie, posiadać umiejętności interpersonalne w postaci łatwego nawiązywania kontaktów, sprawnego i skutecznego komunikowania się z respondentami, wzbudzać zaufanie wśród osób, z którymi...

Międzynarodowa Organizacja Pracy (International Labour Organization – ILO) Jest obecnie agencją afiliowaną ONZ, utworzoną już w 1919 r. zajmującą się problemami pracowniczymi, a szczególnie ograniczaniem pracy dzieci, ochroną praw pracowników, polepszaniem warunków pracy i życia, tworzeniem miejsc...

Organizacja Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization - UNESCO) Organizacja międzynarodowa będąca agendą ONZ powstała w 1945 roku, z siedzibą w Paryżu. UNESCO jest organizacją, która koordynuje działania służące...

Opis metodologiczny Stosunek sumy wynagrodzeń osobowych brutto, honorariów wypłaconych niektórym grupom pracowników za prace wynikające z umowy o pracę, wypłat z tytułu udziału w zysku do podziału lub z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach oraz dodatkowych wynagrodzeń rocznych dla pracowników...

Opis metodologiczny Obliczany jest w oparciu o wyniki: - badania cen towarów i usług konsumpcyjnych na rynku detalicznym, - badania budżetów gospodarstw domowych, dostarczającego danych o przeciętnych wydatkach na towary i usługi konsumpcyjne; dane te wykorzystywane są do opracowania systemu wag....

Opis metodologiczny Obliczany jest w oparciu o wyniki: - badania cen towarów nieżywnościowych konsumpcyjnych na rynku detalicznym, - badania budżetów gospodarstw domowych, dostarczającego danych o przeciętnych wydatkach m. in. na towary nieżywnościowe trwałego użytku; dane te wykorzystywane są do...

Prace związane z wprowadzeniem Nomenklatury Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych związane były z rozpoczęciem w marcu 1998 roku negocjacji członkowskich o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, a co za tym idzie z dostosowaniem m.in. polskiego statystycznego podziału terytorialnego...

Opis metodologiczny Odzwierciedla zmiany cen rynkowych lokali mieszkalnych nabywanych przez gospodarstwa domowe w badanym kwartale w stosunku do ich cen w kwartale poprzednim. Obliczany jest w oparciu o dane pozyskane z Rejestrów Cen i Wartości Nieruchomości prowadzonych przez starostwa powiatowe...

Rodzaje gmin oraz obszary miejskie i wiejskie w statystyce publicznej wyodrębnia się na podstawie podziału terytorialnego kraju przy użyciu identyfikatorów Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju (TERYT). Jest to podział formalny, oparty wyłącznie na kryterium administracyjnym....

Główny Urząd Statystyczny zobowiązuje się zapewnić dostępność swojej strony internetowej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Deklaracja dostępności dotyczy strony internetowej:...

Papier wartościowy łączący w sobie prawa o charakterze majątkowym i niemajątkowym, wynikające z uczestnictwa akcjonariusza w spółce akcyjnej. Akcja świadczy o udziale jej właściciela (akcjonariusza) w kapitale spółki akcyjnej. Na rynku publicznym akcja jest zdematerializowana, czyli ma formę...

Dochody budżetu państwa z następujących źródeł: 1) opłaty, w części, która zgodnie z odrębnymi ustawami nie stanowi dochodów jednostek samorządu terytorialnego, przychodów państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych; 2) cła; 3) wpłaty z zysku przedsiębiorstw...

Świadczenie pieniężne przysługujące ubezpieczonemu, który spełnia warunki uprawniające do emerytury z ubezpieczenia społecznego, tzn. 1) osiągnął wiek emerytalny - zróżnicowany w zależności od płci, zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, 2) ma odpowiedni okres...

Zespół osób, urządzeń i środków technicznych, zorganizowany w taki sposób, że przy kojarzeniu ofert sprzedaży i nabycia papierów wartościowych wszyscy uczestnicy rynku papierów wartościowych mają jednakowy dostęp do informacji rynkowej w tym samym czasie, przy zachowaniu jednakowych warunków...

Zalicza się: - akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery...

Określona terytorialnie jednostka organizacyjna kościoła i wspólnota wiernych, powierzona przez biskupa proboszczowi; z mocy prawa posiada osobowość prawną.

Przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności: zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, otrzymane nieodpłatnie (w tym w drodze darowizny) aktywa, odszkodowania, rozwiązane rezerwy, odpisy aktualizujące wartość aktywów niefinansowych, przychody z...

Rok kalendarzowy, chyba że przepisy prawa, statut lub umowa jednostki prowadzącej rachunkowość przewidują inny (stosowany również do celów podatkowych) okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych. W przypadku, gdy jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie roku...

Najstarszy indeks giełdowy, obliczany od pierwszej sesji giełdowej. Podstawowe wartości indeksu obliczane są na podstawie cen akcji wszystkich spółek giełdowych, jeśli w wolnym obrocie znajduje się co najmniej 10% akcji o równowartości 1 mln euro. WIG jest indeksem dochodowym i przy jego obliczaniu...

Nabyte prawa majątkowe, zaliczane do aktywów trwałych, nadające się do gospodarczego wykorzystania o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki....

Obejmują: 1) wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego, 2) wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych, 3) dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowanych przez inne jednostki....

Znak nadający się do odróżniania towarów lub usług określonego przedsiębiorstwa od towarów i usług tego samego rodzaju innych przedsiębiorstw. Na znak towarowy może być udzielone prawo ochronne. Udzielone prawa ochronne podlegają wpisowi do rejestru znaków towarowych....

Specyficzny typ zorganizowanej społeczności ludzkiej, posiadający określony ustrój wewnętrzny, zdolny do wytworzenia organów władzy, spełniających funkcje wewnętrzne i reprezentujących związek na zewnątrz oraz uprawnionych do określania praw i obowiązków swoich członków....

Uchylenie wspólnoty małżeńskiej bez prawa wstępowania w nowy związek małżeński przez którąkolwiek ze stron....

Zbiorowe powstrzymanie się pracowników od wykonywania pracy przez najmniej jedną godzinę w celu rozwiązania sporu dotyczącego warunków pracy, płac lub świadczeń społecznych oraz praw i wolności związkowych pracowników....

Zespół instytucji i reguł umożliwiających pozyskiwanie długookresowego kapitału przez obrót, tj. kupno i sprzedaż, a więc przenoszenie praw z emitowanych papierów wartościowych....

Lokalna wspólnota samorządowa (ogół mieszkańców) oraz odpowiednie terytorium czyli jednostka zasadniczego podziału terytorialnego obejmująca obszar od kilku do kilkunastu gmin albo cały obszar miasta na prawach powiatu (tj. gminy o statusie miasta, której przyznane zostały prawa powiatu)....

Do tej grupy zaliczane są zarówno jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa nie przyznaje zdolności prawnej (np. spółki cywilne, stowarzyszenia zwykłe), jak i jednostki organizacyjne niewyposażone przez prawo w osobowość prawną, którym przysługuje zdolność prawna (np....

Organ administracji publicznej, który działając w oparciu o przepisy prawa powołuje lub kontroluje jednostkę organizacyjną administracji publicznej.

Migracje związane ze zmianą miejsca zamieszkania na pobyt stały. W świetle prawa polskiego migracje związane z dokonaniem w biurze ewidencji ludności: - zameldowania na pobyt stały po przybyciu z innego miejsca w kraju lub z zagranicy, - wymeldowania związanego z wyjazdem za granicę na pobyt...

Rodzaj aktu powszechnie obowiązującego, obowiązujący na obszarze działania organu, który go wydał....

Okres trwający od daty rozpoczęcia realizacji budynku do daty oficjalnego (tj. zgodnie z zachowaniem przepisów Prawa budowlanego z dnia 7 lipca 1994 r. z późniejszymi zmianami) rozpoczęcia użytkowania, niezależnie od stanu wykończenia budynku.

Pod względem uprawnień do zajmowanego mieszkania klasyfikuje się gospodarstwa na zamieszkujące z tytułu własności mieszkania lub domu, spółdzielczego prawa do mieszkania, najmu, podnajmu (sublokatorzy), pokrewieństwa z właścicielem lub tzw. głównym lokatorem mieszkania oraz innego....

Wartości niematerialne i prawne, rzeczowe aktywa trwałe, należności długoterminowe, inwestycje długoterminowe oraz długoterminowe rozliczenia międzyokresowe. Od 2019 r. aktywa trwałe obejmują także aktywa z tytułu praw do użytkowania....

Jednostka osadnicza o przewadze zwartej zabudowy i funkcjach nierolniczych, posiadająca prawa miejskie bądź status miasta nadany w trybie określonym odrębnymi przepisami....

Jednostka osadnicza o zwartej lub rozproszonej zabudowie i istniejących funkcjach rolniczych lub związanych z nimi usługowych lub turystycznych nieposiadająca praw miejskich lub statusu miasta....

Obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej, do ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu gatunków, w którego granicach ptaki mają korzystne warunki bytowania w ciągu całego życia, w dowolnym jego okresie albo stadium rozwoju....

Wspólnota samorządowa (gminy, powiatu, województwa) utworzona z mocy prawa przez mieszkańców danego terytorium....

Obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej, w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodniczych lub populacji zagrożonych wyginięciem gatunków roślin lub zwierząt lub w celu odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony tych gatunków....

System obrotu instrumentami finansowymi opiewającymi wyłącznie na wierzytelności pieniężne, o terminie realizacji praw, liczonym od dnia ich wystawienia albo nabycia w obrocie pierwotnym, nie dłuższym niż rok....

Zespół instytucji i reguł umożliwiających pozyskiwanie długookresowego kapitału przez obrót, tj. kupno i sprzedaż, w więc przenoszenie praw z emitowanych papierów wartościowych....

Główny Rynek Giełdy działa od dnia uruchomienia GPW w dniu 16 kwietnia 1991 roku. Jest to rynek regulowany podlegający nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego i wskazany Komisji Europejskiej jako rynek regulowany. Przedmiotem handlu na Głównym Rynku GPW są następujące papiery wartościowe oraz...

Rynek na którym notowane są papiery wartościowe, które reprezentują określone prawa majątkowe, dokumentują je oraz potwierdzają ich istnienie, co jest ściśle związane z posiadaniem papieru wartościowego. Ich wprowadzenie do obrotu następuje na podstawie prospektu emisyjnego. Na Giełdzie znajdują...

Osoba prawna, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery...

Fundusz inwestycyjny mieszany emituje certyfikaty inwestycyjne i dokonuje ich wykupienia na żądanie uczestnika funduszu. Z chwilą wykupienia przez fundusz certyfikaty inwestycyjne są umarzane z mocy prawa. Fundusz inwestycyjny mieszany nie może nabywać certyfikatów inwestycyjnych, które...

Prawny tytuł do udziału w aktywach funduszu inwestycyjnego otwartego i specjalistycznego otwartego (jednostki uczestnictwa reprezentują jednakowe prawa majątkowe), który nie jest papierem wartościowym i nie może być zbywany na rzecz osób trzecich (wyjątkiem jest odkupienie jednostek przez fundusz...

Fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z...

Rozumie się przez to opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian...

Określają przedmiot i zakres ubezpieczenia, sposób zawierania umowy, ryzyka i czas ochrony ubezpieczeniowej, wyłączenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeniowego, prawa i obowiązki stron umowy, sposób ustalania wysokości szkody oraz tryb i limit (sumę gwarancyjną) wypłaty odszkodowań lub...

Przedmiot umowy znajduje się w ewidencji środków trwałych leasingobiorcy (korzystającego), który dokonuje odpisów amortyzacyjnych, a kosztem uzyskania przychodu jest dla niego część finansowa rat leasingowych. Leasingobiorca ma zagwarantowane przeniesienie prawa własności przedmiotu po zakończeniu...

Część zysku netto wypracowanego przez spółkę w danym roku, którą walne zgromadzenie przeznacza do wypłaty jej akcjonariuszom. Wypłacana wszystkim akcjonariuszom, którzy posiadają akcje danej spółki w dniu przyjętym jako dzień ustalenia prawa do dywidendy. Jest to najważniejsze prawo majątkowe...

Zbywa jednostki uczestnictwa i dokonuje ich odkupienia na żądanie uczestnika funduszu. Z chwilą odkupienia jednostki uczestnictwa są umarzane z mocy prawa....

Instrumentami finansowymi są: 1) papiery wartościowe; 2) niebędące papierami wartościowymi: a. tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania; b. instrumenty rynku pieniężnego; c. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową inne instrumenty pochodne, których...

Rozumie się przez to obrót instrumentami finansowymi (m. in. papiery wartościowe, niebędące papierami wartościowymi: tytuły uczestnictwa, instrumenty rynku pieniężnego, prawa majątkowe, opcje kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych) dokonywany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na rynku...

Działalności, które są produkcyjne w sensie ekonomicznym i całkowicie legalne (w zakresie zgodności z normami i przepisami prawa), ale są celowo ukrywane przed organami publicznymi....

Jednostka na rzecz której realizowana jest inwestycja. Zobowiązana jest ona do zorganizowania procesu budowy w sposób ściśle określony przez przepisy Prawa budowlanego. Jednostkami mogą być osoby fizyczne, kościoły i związki wyznaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe, zakłady pracy, gminy, towarzystwa...

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa, podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; eksport towarów; import towarów; wewnątrzwspólnotowe nabycie...

Podatkowi podlegają: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy pożyczki, umowy darowizny (w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy), umowy dożywocia, umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności (w części...

Przeznaczone są w szczególności na: 1) funkcjonowanie organów władzy publicznej, w tym organów administracji rządowej, organów kontroli i ochrony prawa oraz sądów i trybunałów; 2) zadania wykonywane przez administrację rządową; 3) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; 4) dotacje...

Indeks giełdowy, który oprócz kursów akcji uwzględnia również prawa poboru i dywidendy, np. WIG, WIG-PL oraz subindeksy sektorowe....

Przy jego obliczaniu bierze się pod uwagę jedynie ceny zawartych w nim akcji, a nie uwzględnia się dochodów z tych akcji (dywidend, praw poboru). Są to np. indeksy: WIG20, mWIG40 i sWIG80

Oficjalne aktywa rezerwowe obejmują transakcje w zakresie: złota monetarnego, transzy rezerwowej MFW, specjalnych praw ciągnienia (SDR), walut obcych oraz pozostałych należności, dokonane z nierezydentami w walutach wymienialnych....

Nazwisko (nazwa) właściciela umieszczona jest na papierze, a przeniesienie praw własności może odbyć się na drodze umowy notarialnej, często tylko za zgodą emitenta (wymaga też odnotowania w odpowiednim rejestrze) lub przez indos.

To papier zbywalny i całkowicie upoważniający ich posiadacza do praw z nich wynikających (np. do zapłaty, jeżeli jest to dłużny papier wartościowy, i do głosowania, jeżeli jest to papier udziałowy). Są one przekazywane poprzez dostarczenie dokumentu od osoby do osoby. W niektórych przypadkach...

Posiadacz akcji spółki akcyjnej i tym samym, podmiot praw i obowiązków wynikających ze statutu spółki. Za akcjonariusza - wobec spółki - uznaje się tylko taką osobę, która jest wpisana do księgi akcyjnej lub jest posiadaczem akcji na okaziciela. Akcjonariusz jest zobowiązany jedynie do świadczeń...

Wydział pracy utworzony w sądzie rejonowym lub okręgowym do spraw z zakresu prawa pracy....

W procesie cywilnym skarga kasacyjna przysługuje od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania, kończących postępowanie w sprawie. Strona, Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw...

Wydział sądu rejonowego, mającego siedzibę w mieście będącym siedzibą sądu okręgowego. Zajmuje się sprawami gospodarczymi oraz innymi z zakresu prawa gospodarczego i cywilnego, powierzonymi sądom gospodarczym na podstawie odrębnych przepisów....

Demokratyczny środek prawny ochrony praw i wolności obywatelskich, przewidziany w polskim prawie, dający możliwość zaskarżenia przez obywatela aktów prawnych naruszających jego uprawnienia zawarte w Konstytucji....

Przedstawiciel władzy lokalnej (członek rady gminy, rady powiatu, sejmiku województwa) wykonujący swoje prawa i obowiązki dla dobra wspólnoty samorządowej, której jest przedstawicielem....

Osoba ujęta w spisie wyborców, której prawa wyborcze uszczegółowione są w art. 10 Kodeksu wyborczego....

Samodzielna instytucja władzy sądowniczej powołana na mocy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, której głównym zadaniem jest kontrolowanie zgodności prawa z Konstytucją RP oraz formułowanie jego wykładni....

Jednoosobowy, konstytucyjny organ powołany do ochrony praw i wolności zagwarantowanych w konstytucji i innych aktach normatywnych....

Zdolność jednostki do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki, w celu osiągania korzyści ekonomicznych z jej działalności. O kontroli bezpośredniej mówi się, gdy choć jedna z poniższych zasad jest prawdziwa: jednostka prawna posiada ponad 50% prawa głosu innej jednostki prawnej;...

Kredyt (w rozumieniu Prawa bankowego) udzielony przez bank z siedzibą poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej....

Obejmuje rezerwy na wszystkie należne pracownikom z mocy prawa, istotne dla wyniku jednostki, świadczenia pracownicze, z wyjątkiem objętych rezerwą na restrukturyzację....

Zaliczane do wartości niematerialnych i prawnych - prawa majątkowe nabyte przez jednostkę, nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na własne potrzeby....

1. Osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą oraz osoby prawne mające siedzibę za granicą, a także inne podmioty mające siedzibę za granicą, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu; nierezydentami są również znajdujące się za granicą oddziały,...

1. Osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w kraju oraz osoby prawne mające siedzibę w kraju, a także inne podmioty mające siedzibę w kraju, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu; rezydentami są również znajdujące się w kraju oddziały, przedstawicielstwa...

Zbiór zapisów księgowych prowadzony przez jednostkę zgodnie z zasadami rachunkowości, który powinny prowadzić wszystkie spółki prawa handlowego, a także osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie, których przychody netto ze sprzedaży towarów i...

Własność przemysłowa oraz prawa autorskie (wraz z ochroną baz danych czy know how)....

Część powierzchni ziemskiej stanowiącej odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Za części składowe nieruchomości uważa się także prawa...

Osoba korzystająca ze środowiskowej pomocy społecznej, niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowana na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także osoba...

Kapitał (fundusz) podstawowy, kapitał (fundusz) zapasowy, kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny, pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe, niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych, wynik finansowy netto roku obrotowego oraz odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego. Jest wykazywany według...

Liczba osób (ogółem lub według określonych cech) zamieszkująca w miejscowościach posiadających urzędowe prawa miejskie (status miasta)....

Liczba osób (ogółem lub według określonych cech) zamieszkująca w miejscowościach nie posiadających urzędowych praw miejskich - czyli nie posiadających statusu miasta....

Związek między dwiema osobami płci odmiennej, zawarty zgodnie z obowiązującym prawem, pociągający za sobą pewne wzajemne prawa i obowiązki, ustalone w przepisach i zwyczajach....

Określają prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika wynikające ze stosunku pracy. Zawierane są na szczeblu zakładowym pomiędzy pracodawcą oraz zakładowymi organizacjami zawodowymi działającymi u pracodawcy. Układ określa warunki jakim powinna odpowiadać treść stosunku pracy, w szczególności...

Dodatek do wynagrodzenia przysługujący pracownikowi z tytułu osiągnięcia ustalonego okresu zatrudnienia, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki...

Dokument planistyczny określający politykę przestrzenną gminy. Studium ma koordynować ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z: dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu, występowania...

Opracowanie planistyczne gminy – akt prawa miejscowego uchwalony przez radę gminy – ustalające dla obszaru nim objętego, przeznaczenie terenów wyodrębnionych liniami rozgraniczającymi, z określeniem ich funkcji, zasad zagospodarowania, zasad obsługi w zakresie infrastruktury, a także ustalające, w...

Jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na...

Dzielą się na wydatki bieżące i wydatki majątkowe. Przez wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego rozumie się wydatki budżetowe niebędące wydatkami majątkowymi. Wśród wydatków bieżących wyodrębnia się w szczególności: wydatki jednostek budżetowych na wynagrodzenia i składki od...

Sądy ds. ochrony własności intelektualnej zajmują się sprawami z zakresu prawa autorskiego, praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz nieuczciwej konkurencji. Sprawy własności intelektualnej należą do właściwości sądów okręgowych....