Metodologia dekompozycji w ramach rachunku produktywności KLEMS dla gospodarki polskiej
A
A
A
Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Głównego Urzędu Statystycznego, w ramach prac statystyki eksperymentalnej, prowadzi badania związane z implementacją rachunku produktywności gospodarki KLEMS w warunkach polskich. Rachunek ten opiera się na neoklasycznej koncepcji dekompozycji wzrostu gospodarczego zapoczątkowanej przez Roberta Solowa i rozwiniętej metodologicznie przez Dale’a Jorgensona i współpracowników.
Dekompozycja wzrostu gospodarczego przyjmuje w rachunku KLEMS postać dekompozycji przyrostu wartości dodanej brutto (WDB) lub dekompozycji przyrostu produkcji globalnej. Dla Polski, przy implementacji rachunku KLEMS, zrealizowano najpierw rachunek dekompozycji przyrostu WDB, stanowiący rdzeń rachunku KLEMS o podstawowym znaczeniu. W ramach prac rozwojowych nad ww. dekompozycją dodatkowo rozwinięto pogłębioną dekompozycję wkładu (czyli tzw. kontrybucji) czynnika praca do przyrostu WDB oraz ww. dekompozycję przyrostu produkcji globalnej, co otwiera dodatkowe możliwości dla analizy. Ostatnią odsłoną jest realizacja rachunku KLEMS nie tylko dla polskiej gospodarki ogółem, ale również na poziomie regionalnym według polskich województw.
Rachunek KLEMS dostarcza podstawowych informacji makroekonomicznych i mezoekonomicznych o gospodarce i stanowi ważne narzędzie wspomagające dla badacza wzrostu gospodarczego. Dekompozycja wzrostu gospodarczego pozwala określić jego źródła, a zatem pośrednio interpretować jego przyczyny. Może być podstawą wielu analiz i badań nad wzrostem gospodarczym, a także posłużyć do porównań międzynarodowych z innymi krajami prowadzącymi ten rachunek.
Wielowariantowa dekompozycja czynnikowa:
Stanowi poprzedniczkę właściwego regionalnego rachunku produktywności KLEMS według województw. Rachunek ten zrealizowano inicjalnie w ramach grantu unijnego z POPT (Program Operacyjny Pomoc Techniczna), ale obecnie został on uaktualniony poprzez powtórne zasilenie danych oraz wydłużenie szeregów czasowych. Do czterech plików tablic załączono opis techniczny.
Dekompozycja przyrostu WDB w ramach rachunku KLEMS:
W warunkach polskich zrealizowano ten rachunek w czterech odmianach metodologicznych:
- A – Kapitał bez uwzględnienia kapitału rezydencjonalnego (bez mieszkań), jakość pracy rozumiana jako kompozycja pracy;
- B – Kapitał z uwzględnieniem kapitału rezydencjonalnego (z mieszkaniami), jakość pracy rozumiana jako kompozycja pracy;
- C – Kapitał bez uwzględnienia kapitału rezydencjonalnego (bez mieszkań), jakość pracy rozumiana jako poziom wynagrodzeń;
- D – Kapitał z uwzględnieniem kapitału rezydencjonalnego (z mieszkaniami), jakość pracy rozumiana jako poziom wynagrodzeń.
W załączonym pliku tablic arkusze są oznaczone ww. literami (A, B, C i D) oraz symbolami województw – legenda znajduje się w arkuszu „Spis treści” poprzedzającym tablice z danymi wynikowymi. W poszczególnych arkuszach oznaczenia tablic A, B, C i D dotyczą kontrybucji do przyrostu zagregowanej wartości dodanej brutto (dla gospodarki polskiej ogółem i dla województw), zaś oznaczenia tablic A’, B’, C’ i D’ dotyczą kontrybucji do sektorowych wartości dodanych brutto (tj. według przyjętych w rachunku grupowań PKD).
Rozwinięcie dekompozycji wkładu czynnika praca w ramach rachunku KLEMS:
W tradycyjnym rachunku produktywności KLEMS wkład czynnika praca (L), rozumiany jako usługi czynnika pracy, dekomponuje się na dwie kontrybucje: godzin przepracowanych (H) oraz kompozycji pracy (LC). Dla Polski zrealizowano rozszerzony wariant składający się w układzie hierarchicznym z:
- dekompozycji wkładu wynagrodzenia pracy (LR) do przyrostu WDB na kontrybucje poziomu wynagrodzeń (SC) i usług pracy (L),
- dekompozycji wkładu usług pracy (L) do przyrostu WDB na kontrybucje kompozycji pracy (LC) i liczby godzin przepracowanych (H) oraz
- dekompozycji wkładu godzin przepracowanych (H) do przyrostu WDB na kontrybucje liczby pracowników (M) i liczby godzin przepracowanych na pracownika (H/M).
Tablice dla tej dekompozycji są oznaczone literą E dla kontrybucji do przyrostu zagregowanej WDB oraz przez E’ dla kontrybucji do sektorowych przyrostów WDB. Poza tym układ i oznaczenie arkuszy są analogiczne jak dla dekompozycji przyrostu WDB.
Dekompozycja przyrostu produkcji globalnej:
Dokonano także dekompozycji ww. przyrostu produkcji globalnej dla gospodarki polskiej ogółem. Dekompozycja ta umożliwia oczyszczenie wkładu MFP do przyrostu WDB z wpływu możliwej substytucji pomiędzy czynnikami produkcji a zużyciem pośrednim. Otwierają się także dodatkowe możliwości dla analizy niektórych procesów gospodarczych. Tablice dla tej dekompozycji są oznaczone literami od A do D i od A’ do D’ podobnie jak w przypadku tablic dekompozycji przyrostu WDB.
