Wykaz jednostek NUTS 2021 w Polsce (stan na 1 stycznia 2021 r.)
Klasyfikacja NUTS została formalnie wprowadzone w Polsce 26 listopada 2005 roku, w momencie wejścia w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustalenia wspólnej klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS) z powodu przystąpienia Czech, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji do Unii Europejskiej[1]. Niemniej, zgodnie z przyjętymi porozumieniami pomiędzy Eurostatem a Głównym Urzędem Statystycznym, klasyfikacja ta była stosowana od chwili przystąpienia Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. Wprowadzona klasyfikacja odpowiadała trzem regionalnym poziomom obowiązującej wówczas w kraju Nomenklatury Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NTS). Wprowadzono wówczas 6 jednostek nieadministracyjnego poziomu NUTS 1 (regiony), 16 jednostek administracyjnego poziomu NUTS 2 (województwa) i 45 jednostek nieadministracyjnego poziomu NUTS 3 (podregiony).
W czasie kolejnych trzech rewizji NUTS podział Polski na jednostki NUTS 1 i NUTS 2 nie uległ zmianie. W tym czasie zmieniany był natomiast dwukrotnie podział na podregiony NUTS 3: w rewizji NUTS 2006 (obowiązującej od 1 stycznia 2008 roku)[2] zwiększono liczbę podregionów z 45 do 66 (nowe podregiony wprowadzono w 14 województwach), w rewizji NUTS 2013 (obowiązującej od 1 stycznia 2015 roku)[3] zwiększono liczbę podregionów do 72 (nowe podregiony wprowadzono w 4 województwach: kujawsko-pomorskim, małopolskim, mazowieckim i pomorskim; w 2 województwach – opolskim i zachodniopomorskim – zmieniono granice podregionów). Dopiero w wyniku czwartej rewizji, NUTS 2016[4], zmianie uległ podział Polski na wszystkich poziomach NUTS – po jednej nowej jednostce wprowadzono na każdym z poziomów. W kolejnej rewizji NUTS 2021 (2019) nie zostały wprowadzone w Polsce zmiany w podziale na jednostki NUTS.
Od 1 stycznia 2018 roku w Polsce funkcjonuje 97 jednostek NUTS:
- NUTS 1 – makroregiony (grupujące województwa) – 7 jednostek
- NUTS 2 – regiony (województwa lub ich części) – 17 jednostek
- NUTS 3 – podregiony (grupujące powiaty) – 73 jednostki
Ponadto rozporządzenie NUTS wymaga, aby jednostki NUTS 3 dzieliły się na lokalne jednostki administracyjne (local administrative units – LAU). Od 2017 r., w uzgodnieniu z Eurostatem, każde państwo członkowskie wskazało jeden poziom jednostek traktowanych jako LAU. W przypadku Polski, jako lokalne jednostki administracyjne zostały wskazane gminy.
Eurostat udostępnia informacje nt. LAU, wraz z ich listą we wszystkich państwach członkowskich, na swojej stronie internetowej: https://ec.europa.eu/eurostat/web/nuts/local-administrative-units.
Wykaz jednostek NUTS 2021 w Polsce (stan na 1 stycznia 2021 r.).
Podział Polski na jednostki NUTS 1
Podział Polski na jednostki NUTS 2
[1] Rozporządzenie (WE) nr 1888/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1059/2003 w sprawie ustalenia wspólnej klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS) z powodu przystąpienia Czech, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji do Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 309 z 25.11.2005).
[2] Rozporządzenie Komisji (WE) nr 105/2007 a dnia 1 lutego 2007 r. zmieniające załączniki do rozporządzenia (WE) nr 1059/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustalenia wspólnej klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS) (Dz. Urz. UE L 39 z 10.02.2007).