Informacja Głównego Urzędu Statystycznego na temat rewizji rachunków narodowych

Główny Urząd Statystyczny informuje, że w październiku 2020 r. opublikowane zostaną zrewidowane dane roczne dla produktu krajowego brutto (PKB) i dochodu narodowego brutto (DNB).

Cykliczne przeliczanie pełnych szeregów danych ma na celu opracowywanie i dostarczanie użytkownikom spójnych i porównywalnych danych z obszaru rachunków narodowych.

Termin rewizji rachunków narodowych wynika ze Zharmonizowanej Europejskiej Polityki Rewizji (HERP – Harmonised European Revision Policy)^[1] rekomendowanej przez Komisję Europejską wszystkim krajom Unii Europejskiej.

Zharmonizowana Europejska Polityka Rewizji zawiera szereg rekomendacji ustanowionych w ramach Europejskiego Systemu Statystycznego (ESS) i Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESCB) w celu uzyskania spójnego i porównywalnego szeregu danych, zarówno na poziomie krajowym jak i na poziomie UE. Potrzeba wprowadzenia i stosowania zasad zharmonizowanej europejskiej polityki rewizji danych w rachunkach narodowych wynika z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej^[2], Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 549/2013 z dn. 21 maja 2013 r. w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych w Unii Europejskiej (ESA2010)^[3] oraz Europejskiego Kodeksu Praktyk Statystycznych^[4]. Rekomendacje HERP są wdrażane we wszystkich krajach UE, zarówno przez krajowe urzędy statystyczne, jak i banki centralne.

HERP dostarcza szereg zaleceń obejmujących różne aspekty rewizji danych. Ze względu na rodzaj zmian wprowadzanych do rachunków narodowych wyróżnia się następujące rodzaje rewizji:

• Rewizje rutynowe obejmujące wszystkie zmiany w rachunkach narodowych dla określonego okresu od pierwszego do ostatecznego szacunku. Korekty te wynikają głownie z dostępności nowych danych lub danych z innych źródeł w celu osiągnięcia pełnej porównywalności zakresowej danych w porównaniu z poprzednim rokiem. Rewizje rutynowe są przeprowadzane na bieżąco a ich zakres jest każdorazowo udostępniany przy publikacji danych.
• Rewizje benchmarkingowe związane są ze zmianami źródeł danych lub metod szacowania rachunków narodowych i mogą wpłynąć na zmiany w PKB w dłuższych szeregach czasowych. Zgodnie z HERP, rewizje benchmarkingowe powinny być przeprowadzane co najmniej raz na pięć lat, przy czym kolejna rewizja będzie miała miejsce w 2024 r. Rewizje te zapewniają maksymalny stopień spójności w rachunkach narodowych, tj. obejmują najdłuższe możliwe szeregi czasowe, a także spójność między państwami członkowskimi i między poszczególnymi obszarami rachunków narodowych.
• Rewizje ad hoc to rewizje, dla których nie ma określonego zestawu zaleceń uzgodnionych na poziomie UE. Przykładem rewizji ad hoc było wdrożenie w 2014 r. standardów metodologicznych ESA2010 i BPM6 w miejsce dotychczasowych ESA’95 i BPM5.

Rewizja polskich rachunków narodowych w 2020 r. jest rewizją benchmarkingową i obejmuje następujące zmiany:

1. wykorzystanie nowych i aktualizacja istniejących źródeł danych,
2. doskonalenie metod kompilacji danych,
3. wdrożenie wytycznych zawartych w zaktualizowanym Podręczniku ds. deficytu i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych (Manual on Government Deficit and Debt – MGDD).

Rewizje benchmarkingowe dokonywane są we wszystkich państwach członkowskich, zarówno w krajowych urzędach statystycznych, jak i w bankach centralnych. Dzięki współpracy pomiędzy Głównym Urzędem Statystycznym i Narodowym Bankiem Polskim, odpowiednie zmiany zostaną w sposób spójny wprowadzone do rachunków narodowych i bilansu płatniczego.

Rewizja obejmie pełny zakres rocznych i kwartalnych rachunków narodowych, począwszy od 1995 roku. Aby zapewnić spójność metodologiczną i zakresową, szczegółowe przeliczenia dla poszczególnych zmian wprowadzone zostaną w odpowiednich szeregach czasowych.

W trakcie rewizji benchmarkingowej zmieniony zostanie także rok odniesienia dla rachunków narodowych, ze stosowanego obecnie 2010 roku na rok 2015.

Wpływ rewizji benchmarkingowej w polskich rachunkach narodowych na główne agregaty makroekonomiczne opublikowany zostanie w październiku 2020 r.

Kolejne rewizje danych będą miały miejsce w 2021 r. i 2022 r., co wynika z harmonogramu prac przyjętego na poziomie Unii Europejskiej. Ze względu na zmieniające się otoczenie gospodarcze, trwają nieustannie prace nad dalszym udoskonalaniem metod kompilacji danych w poszczególnych obszarach rachunków narodowych i bilansu płatniczego.