Wytyczne dotyczące opracowania HICP w kontekście kryzysu związanego z COVID-19



Obostrzenia dotyczące funkcjonowania handlu i konieczność izolacji spowodowały, że notowanie cen i obliczanie wskaźników cen konsumpcyjnych stały się szczególnie trudne. W związku z tym, Europejski Urząd Statystyczny (Eurostat) we współpracy z krajami członkowskimi UE opracował wytyczne w sprawie obliczania zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych (HICP).
Pierwszy dokument tego rodzaju ukazał się w kwietniu 2020 r. Szczegółowy opis wytycznych znajduje się w pliku pt. Nota metodologiczna z 14.04.2020 r. – wytyczne dotyczące opracowania HICP w kontekście kryzysu związanego z COVID-19.
Wskazówki Eurostatu zostały zastosowane przez Główny Urząd Statystyczny przy uwzględnieniu krajowej specyfiki badania, zarówno w obliczeniach HICP, jak i krajowych wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI). Informacje o rozwiązaniach przyjętych w opracowaniu wskaźników cen, w szczególności tych szczebli Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu (COICOP), dla których konieczne było dokonanie szacunku danych, przekazywano do Eurostatu i zamieszczano w informacjach sygnalnych publikowanych zgodnie z wymaganymi ustawowo terminami.
W lipcu 2020 r. Eurostat opracował kolejne wytyczne, obejmujące istotne aspekty metodologiczne związane z obliczaniem wskaźników HICP w okresie znoszenia ograniczeń związanych z pandemią. Szczegółowy opis tych wytycznych jest dostępny w pliku pt. Nota metodologiczna z 31.07.2020 r. – wytyczne dotyczące kwestii związanych z HICP w związku ze zniesieniem środków ograniczających.
W okresie przejściowym wskaźniki cen konsumpcyjnych opracowywano w oparciu zarówno o wytyczne opublikowane w kwietniu, jak i w lipcu 2020 r.
W grudniu 2020 r. Eurostat udostępnił wytyczne dotyczące opracowywania wag dla wskaźników HICP w przypadku istotnych zmian w wydatkach konsumpcyjnych. Opracowanie wyjaśnia ramy koncepcyjne i prawne aktualizacji systemów wag dla wskaźników HICP w 2021 r. Podkreśla się przy tym, że niepewność uzyskanych szacunków będzie wyższa niż zwykle, ponieważ są one tworzone na wczesnym etapie dostępności danych za 2020 r. W procesie opracowywania wag dla wskaźników cen konsumpcyjnych szczególnie ważna jest współpraca ekspertów z dziedziny rachunków narodowych, budżetów gospodarstw domowych i statystyk krótkookresowych. Wytyczne w tym zakresie są obowiązujące przy opracowywaniu systemów wag do obliczania zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych, ale mogą być także pomocne w opracowywaniu krajowych wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych.
Wytyczne przygotowane przez Eurostat:
https://ec.europa.eu/eurostat/documents/10186/10693286/HICP_guidance.pdf
https://ec.europa.eu/eurostat/documents/10186/10693286/HICP_lifting_lockdown_measures_guidance.pdf