Zarówno spis ludności i mieszkań, jak i spis rolny są badaniami obowiązkowymi, realizowanymi w oparciu o ustawy o spisach. Są to jednocześnie największe przedsięwzięcia statystyczne jakie podejmowane są nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Realizacja takich projektów wymaga pełnej mobilizacji, zarówno społeczeństwa jak i państwa.
Spisy powszechne są istotnymi momentami w życiu narodu, kiedy państwo pyta swoich obywateli „ilu nas jest”, „kim jesteśmy”, „jak żyjemy” oraz o inne istotniejsze informacje związane z funkcjonowaniem społeczeństwa. W ocenie organizacji międzynarodowych spisy są jednymi z największych przedsięwzięć organizacyjnych mobilizujących narody w czasach pokoju. Spisom powinien przyświecać cel profesjonalnej ich realizacji, co jest nie bez znaczenia dla odbioru wizerunku państwa przez obywateli.
Zgodnie z Art. 4 Rozporządzenia (WE) Nr 763/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9.07.2008 r. w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań, państwa członkowskie UE zobligowane są do zbierania danych statystycznych.
Źródłami danych mogą być:
- tradycyjne spisy powszechne;
- spisy powszechne oparte na danych z rejestrów administracyjnych;
- kombinacja tradycyjnych spisów powszechnych z badaniami reprezentacyjnymi;
- kombinacja spisów powszechnych w oparciu o dane z rejestrów administracyjnych z badaniami reprezentacyjnymi;
- kombinacja spisów powszechnych w oparciu o dane z rejestrów administracyjnych z tradycyjnymi spisami powszechnymi;
- kombinacja spisów powszechnych w oparciu o dane z rejestrów administracyjnych badaniami reprezentacyjnymi oraz tradycyjnych spisów powszechnych; oraz
- odpowiednie badania oparte na próbie rotacyjnej („kroczące” spisy powszechne).
