Wskaźniki krótkookresowe (STS - Short-Term Statistics)
Europejskie wskaźniki krótkookresowe stanowią zestaw zmiennych krótkookresowych (miesięcznych lub kwartalnych), które służą do analizy tendencji rozwojowych w zakresie czterech głównych obszarów gospodarczych: przemysłu, budownictwa, handlu i usług, zdefiniowanych przez klasyfikację działalności gospodarczej NACE Rev.2 (polski odpowiednik – PKD 2007).
Do najważniejszych użytkowników statystyk krótkookresowych należą m.in.: Komisja Europejska, Europejski Bank Centralny, instytuty badawcze, przedsiębiorstwa i organizacje przedsiębiorców. Dane krótkookresowe są podstawą do podejmowania decyzji w zakresie polityki gospodarczej i monetarnej, zarówno w poszczególnych krajach, jak i całej Unii Europejskiej, w tym w strefie euro.
Zmienne krótkookresowe udostępniane są głównie w formie wskaźników prezentowanych w postaci szeregów czasowych w odniesieniu do aktualnie obowiązującego roku bazowego, który zazwyczaj zmieniany jest co 5 lat. Zakres przedmiotowy, poziom szczegółowości, terminowość oraz długość szeregów czasowych dla poszczególnych zmiennych STS określone zostały w odpowiednich aktach prawnych.
Obowiązek opracowywania oraz udostępniania statystyk krótkookresowych przez kraje członkowskie UE wprowadzono od 1998 r. Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1165/98. Od stycznia 2021 r. obowiązuje nowe rozporządzenie wykonawcze w zakresie europejskich statystyk gospodarczych, w tym europejskiej statystyki krótkookresowej – Rozporządzenie Komisji (UE) nr 2020/1197 ustanawiające specyfikacje techniczne i ustalenia na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2152, które uchyla 10 aktów prawnych w dziedzinie statystyki gospodarczej, w tym Rozporządzenie 1165/98, które traci moc obowiązywania od 1 stycznia 2024 r. W okresie od stycznia 2021 r. do grudnia 2023 r. w statystyce krótkookresowej obowiązują ustalenia przejściowe.
Zgodnie z wymogami Rozporządzenia nr 2020/1197 w statystyce krótkookresowej obowiązują 22 zmienne, w tym 2 nowe zmienne dotyczące kwartalnej demografii przedsiębiorstw (rejestracje i upadłości) oraz 8 zmiennych należących do grupy wskaźników uznawanych za główne europejskie wskaźniki gospodarcze (tzw. PEEI – Principal European Economic Indicators): produkcja przemysłowa, ceny produkcji przemysłowej na rynku krajowym, ceny importu w przemyśle, produkcja w budownictwie, pozwolenia na budowę, obrót w handlu detalicznym i naprawach, obrót w pozostałych usługach oraz ceny produkcji w sektorze usług.
W Polsce głównym źródłem danych dla wskaźników krótkookresowych są badania statystyczne. Zmienne krótkookresowe przekazywane są do Eurostatu zgodnie z aktualnie obowiązującymi wymogami prawnymi (od stycznia 2021 r. na mocy Rozporządzenia nr 2020/1197, z uwzględnieniem ustaleń przejściowych obowiązujących do grudnia 2023 r.). Większość zmiennych krótkookresowych udostępniana jest również w publikacjach krajowych (np. Biuletyn Statystyczny) oraz bazach danych (np. Bank Danych Makroekonomicznych, Dziedzinowe Bazy Wiedzy).
Wskaźniki krótkookresowe wg Rozporządzenia Rady 1165/98 i jego późniejszych nowelizacji oraz według Rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2020/1197 w podziale na 4 dziedziny gospodarcze: przemysł, budownictwo, handel, usługi.
Wskaźniki krótkookresowe wg Rozporządzenia Rady 1165/98 i jego późniejszych nowelizacji
|
Rozporządzenie Rady (WE) 1165/98 |
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 2020/1197 |
||
|---|---|---|---|
|
Symbol zmiennej |
Nazwa zmiennej (częstotliwość) |
Symbol zmiennej |
Nazwa zmiennej (częstotliwość) |
|
PRZEMYSŁ |
|||
|
|
|
110101 |
Rejestracje (kwartał) Registrations |
|
|
|
110102 |
Upadłości (kwartał) Bankruptcies |
|
A:110 |
Produkcja przemysłowa* (miesiąc) |
140101 |
Produkcja (wielkość)* (miesiąc) Production (volume) |
|
A:120 |
Obrót ogółem (miesiąc) |
140301 |
Przychody netto ze sprzedaży (wartość) (miesiąc) Net turnover (value) |
|
A:121 |
Obrót krajowy (miesiąc) |
140302 |
Przychody netto ze sprzedaży krajowej (wartość) (miesiąc) Domestic net turnover (value) |
|
A:122 |
Obrót niekrajowy (miesiąc) |
140303 |
Przychody netto ze sprzedaży zagranicznej (wartość) (miesiąc) Non-domestic net turnover (value) |
|
A:122z |
Obrót niekrajowy (strefa euro) (miesiąc) |
140304 |
Przychody netto ze sprzedaży zagranicznej (wartość) (strefa euro) (miesiąc) (opcjonalnie dla państw spoza strefy euro) Non-domestic net turnover (value) (euro area) |
|
A:122x |
Obrót niekrajowy (spoza strefy euro) (miesiąc) |
140305 |
Przychody netto ze sprzedaży zagranicznej (wartość) (spoza strefy euro) (miesiąc) (opcjonalnie dla państw spoza strefy euro) Non-domestic net turnover (value) (non-euro area) |
|
A:210 |
Pracujący (miesiąc/kwartał) |
120101 |
Liczba zatrudnionych i osób samozatrudnionych (miesiąc/kwartał) Number of employees and self-employed persons |
|
A:220 |
Godziny przepracowane (miesiąc/kwartał) |
120201 |
Godziny przepracowane przez zatrudnionych (miesiąc/kwartał) Hours worked by employees |
|
A:230 |
Wynagrodzenia brutto (miesiąc/kwartał) |
120301 |
Wynagrodzenia i pensje (miesiąc/kwartał) Wages and salaries |
|
A:310 |
Ceny produkcji ogółem (miesiąc) |
130201 |
Ceny producenta (kwartał/miesiąc (opcjonalnie)) Producer prices |
|
A:311 |
Ceny produkcji na rynku krajowym*(miesiąc) |
130202 |
Ceny producenta krajowego (kwartał lub miesiąc (opcjonalnie))* Domestic producer prices |
|
A:312 |
Ceny produkcji na rynku niekrajowym (miesiąc) |
130203 |
Ceny producenta zagranicznego (kwartał/miesiąc (opcjonalnie)) Non-domestic producer prices |
|
A:312z |
Ceny produkcji na rynku niekrajowym (strefa euro) (miesiąc) |
130204 |
Ceny producenta zagranicznego (strefa euro) (opcjonalnie dla państw spoza strefy euro) (kwartał/miesiąc (opcjonalnie)) Non-domestic producer prices (euro area) |
|
A:312x |
Ceny produkcji na rynku niekrajowym (spoza strefy euro) (miesiąc) |
130205 |
Ceny producenta zagranicznego (spoza strefy euro) (opcjonalnie dla państw spoza strefy euro) (kwartał/miesiąc (opcjonalnie)) Non-domestic producer prices (non-euro area) |
|
A:340 |
Ceny importu*(miesiąc) |
130101 |
Ceny przywozu* (opcjonalnie dla państw spoza strefy euro i państw stosujących europejskie plany wyboru próby kontrolnej) (miesiąc) Import prices |
|
A:340z |
Ceny importu (strefa euro) (miesiąc) |
130102 |
Ceny przywozu (strefa euro) (opcjonalnie dla państw spoza strefy euro i państw stosujących europejskie systemy doboru próby) (miesiąc) Import prices (euro area) |
|
A:340x |
Ceny importu (spoza strefy euro) (miesiąc) |
130103 |
Ceny przywozu (poza strefą euro) (opcjonalnie dla państw spoza strefy euro) (miesiąc) Import prices (non-euro area) |
|
BUDOWNICTWO |
|||
|
|
|
110101 |
Rejestracje (kwartał) Registrations |
|
|
|
110102 |
Upadłości (kwartał) Bankruptcies |
|
|
|
130201 |
Ceny producenta (kwartał/miesiąc (opcjonalnie)) Producer prices |
|
B:110 |
Produkcja budowlana* (miesiąc/kwartał) |
140101 |
Produkcja (wielkość)* (miesiąc/kwartał) Production (volume) |
|
B:115 |
Produkcja związana z budową budynków (miesiąc/kwartał) |
|
|
|
B:116 |
Produkcja związana z inżynierią lądową i wodną (miesiąc/kwartał) |
|
|
|
B:210 |
Pracujący (miesiąc/kwartał) |
120101 |
Liczba zatrudnionych i osób samozatrudnionych (miesiąc/kwartał) Number of employees and self-employed persons |
|
B:220 |
Godziny przepracowane (miesiąc/kwartał) |
120201 |
Godziny przepracowane przez zatrudnionych (miesiąc/kwartał) Hours worked by employees |
|
B:230 |
Wynagrodzenia brutto (miesiąc/kwartał) |
120301 |
Wynagrodzenia i pensje (miesiąc/kwartał) Wages and salaries |
|
B:320 |
Koszty budownictwa (miesiąc/kwartał) |
|
|
|
B:321 |
Koszty budownictwa – koszty materiałów (miesiąc/kwartał) |
|
|
|
B:322 |
Koszty budownictwa – koszty pracy (miesiąc/kwartał) |
|
|
|
B:411 |
Pozwolenia na budowę – liczba mieszkań* (miesiąc/kwartał) |
150101 |
Pozwolenia na budowę – liczba lokali mieszkalnych * (miesiąc/kwartał) Building permits – Number of dwellings |
|
B:412 |
Pozwolenia na budowę – powierzchnia użytkowa w metrach kwadratowych (miesiąc/kwartał) |
150102 |
Pozwolenia na budowę – metry kwadratowe (miesiąc/kwartał) Building permits – Square metres |
|
HANDEL |
|||
|
|
|
110101 |
Rejestracje (kwartał) Registrations |
|
|
|
110102 |
Upadłości (kwartał) Bankruptcies |
|
C:120 |
Obrót* (miesiąc) |
140301 |
Przychody netto ze sprzedaży* (wartość) (miesiąc) Net turnover (value) |
|
C:210 |
Pracujący (miesiąc/kwartał) |
120101 |
Liczba zatrudnionych i osób samozatrudnionych (miesiąc/kwartał) Number of employees and self-employed persons |
|
C:220 |
Godziny przepracowane (miesiąc/kwartał) |
120201 |
Godziny przepracowane przez zatrudnionych (miesiąc/kwartał) Hours worked by employees |
|
C:230 |
Wynagrodzenia brutto (miesiąc/kwartał) |
120301 |
Wynagrodzenia i pensje (miesiąc/kwartał) Wages and salaries |
|
C:330 |
Deflator sprzedaży (miesiąc) |
140201 |
Wolumen sprzedaży (miesiąc) Volume of sales |
|
USŁUGI |
|||
|
|
|
110101 |
Rejestracje (kwartał) Registrations |
|
|
|
110102 |
Upadłości (kwartał) Bankruptcies |
|
|
|
140101 |
Produkcja (wielkość) (miesiąc) Production (volume) |
|
D:120 |
Obrót* (miesiąc/kwartał) |
140301 |
Przychody netto ze sprzedaży* (wartość) (miesiąc) Net turnover (value) |
|
D:210 |
Pracujący (miesiąc/kwartał) |
120101 |
Liczba zatrudnionych i osób samozatrudnionych (miesiąc/kwartał) Number of employees and self-employed persons |
|
D:220 |
Godziny przepracowane (miesiąc/kwartał) |
120201 |
Godziny przepracowane przez zatrudnionych (miesiąc/kwartał) Hours worked by employees |
|
D:230 |
Wynagrodzenia brutto (miesiąc/kwartał) |
120301 |
Wynagrodzenia i pensje (miesiąc i kwartał) Wages and salaries |
|
D:310 |
Ceny produkcji w usługach* (kwartał) |
130201 |
Ceny producenta* (kwartał/miesiąc (opcjonalnie)) Producer prices |
*Wskaźnik PEEI
Informacje na temat europejskich wskaźników krótkookresowych oraz dane dla poszczególnych krajów członkowskich UE dostępne na stronach Eurostatu:
- http://ec.europa.eu/eurostat/web/short-term-business-statistics/data/database
- http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Short-term_business_statistics_introduced
- https://ec.europa.eu/eurostat/web/short-term-business-statistics/methodology
- https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-manuals-and-guidelines/-/ks-gq-21-018
- https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-manuals-and-guidelines/-/ks-gq-21-017
- https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-manuals-and-guidelines/-/ks-gq-21-019