Szanowni Państwo,

w związku z pojawiającymi się w mediach doniesieniami dotyczącymi sposobu liczenia stanu ludności, uprzejmie wyjaśniamy, że:

• dane o liczbie ludności opracowywane przez Główny Urząd Statystyczny pochodzą  z badania wtórnego wykorzystującego metodę bilansową (składnikową). Metoda bilansowa jest stosowana do opracowywania danych o liczbie i strukturze ludności w okresach międzyspisowych. Zakłada ona przyjęcie wyników ostatniego spisu powszechnego ludności za bazę wyjściową, a następnie uwzględnianie w danym okresie danych o ruchu naturalnym (urodzenia i zgony) oraz migracjach (na pobyt stały i czasowy).
• badanie jest realizowane od szeregu lat, a jego wyniki są wykorzystywane m. in. przez Ministerstwo Finansów do określania wysokości subwencji dla jednostek podziału terytorialnego (zgodnie z zapisami ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. 2003 Nr 203 poz. 1966 z późn. zm.). Szczegółowa informacja o metodzie opracowania szacunku stanu i struktury ludności została przedstawiona w zeszycie metodologicznym pt. „Ruch naturalny. Bilanse ludności https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/zeszyt-metodologiczny-ruch-naturalny-bilanse-ludnosci,37,1.html
• Główny Urząd Statystyczny ma świadomość, że stosowana metoda nie dostarcza wyników w pełni odzwierciedlających rzeczywistość. Wiarygodność danych otrzymywanych z bilansu ludności jest ściśle uzależniona od jakości jego składników, którymi są urodzenia żywe, zgony oraz migracje. Źródłem wszystkich tych elementów są rejestry administracyjne, przy czym dane o urodzeniach i zgonach należy ocenić jako jakościowo bardzo dobre, są kompletne pod względem ilościowym i zakresowym.
• w przypadku migracji kompletność rejestrów ewidencyjnych pod względem liczby faktów należy uznać za niezadawalającą – nie odzwierciedlają bowiem rzeczywistych rozmiarów zjawiska. Przyczyną jest niezgłaszanie przez osoby migrujące (zarówno w kraju - między gminami, jak i do/z innych krajów) w urzędach gmin faktu zmiany miejsce zamieszkania (stałego lub czasowego). Kompletność badania zależy zatem od stopnia wypełniania przez obywateli polskich i cudzoziemców, obowiązku meldunkowego. Kompletność migracji wewnętrznych na pobyt stały i imigracji na pobyt stały jest wyższa, niż emigracji na pobyt stały. Szczególnie niedoszacowane są migracje na pobyt czasowy, zarówno wewnętrzne, jak i zagraniczne.

W związku z powyższym podjęta została praca metodologiczna mająca na celu wypracowanie nowej metodyki ustalania stanu i struktury ludności uwzględniającej rzeczywiste miejsca pobytu/zamieszkania osób w oparciu informacje pochodzące z administracyjnych źródeł danych. Wdrożenie opracowywania danych o liczbie i strukturze ludności według nowej metodyki przewiduje się po spisie ludności i mieszkań w 2021.”

Karolina Banaszek
Rzecznik Prasowy Prezesa GUS