Strona wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Zawsze możesz zmienić te ustawienia.

Informacja na temat zmian w zakresie „koszyka inflacyjnego” w 2025 roku

Pokaż QR Code A A A pobierz stronę jako plik pdf Drukuj
14.03.2025

Jak co roku Główny Urząd Statystyczny wprowadził do nowej edycji badania zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych aktualizacje, których celem jest dostosowanie założeń badania do zmian zachodzących na rynku.

  1. Główna zmiana dotyczy uaktualnienia systemu wag stosowanego przy agregacji wskaźników zmian cen obserwowanych dla poszczególnych grup towarów i usług w celu obliczenia wskaźnika ogółem. W 2025 roku zastosowany  został system wag oparty na wstępnych wynikach badania wydatków gospodarstw domowych z 2024 roku, prowadzonego metodą reprezentacyjną na terenie całego kraju. Aktualny system wag na rok 2025 jest dostępny w Dziedzinowej Bazie Wiedzy „Ceny”. Zakres danych obejmuje informacje o strukturze wydatków konsumentów ogółem, a także dla 7 typów gospodarstw domowych oraz dla wszystkich poziomów Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu  ECOICOP (najniższy poziom klasyfikacji to ok. 340 grup elementarnych określających szczegółowe grupy asortymentowe).

System wag stosowany w obliczeniach wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2025 r.  dla 12 podstawowych grup towarów i usług kształtuje się następująco:

System wag stosowanych w oblczeniach CPI

 

  1. Kolejna zmiana dotyczy listy towarów i usług, dla których każdego miesiąca są pozyskiwane poziomy cen i cechy jakościowe produktów. Lista ta obejmuje towary i usługi nabywane przez gospodarstwa domowe do celów bieżącego spożycia. Wytypowane do badania cen towary i usługi są przyporządkowywane do najniższego szczebla klasyfikacji, tak aby zapewnić reprezentatywność dla każdej grupy elementarnej. Lista produktów ustalana jest między innymi na podstawie obserwacji rynku przez ankieterów, wpisów w książeczkach wydatków gospodarstw domowych, analiz danych otrzymywanych od gestorów, np. o zakupach dokonywanych w różnych placówkach handlowych (w tym sieciach handlowych) lub przez Internet, dzielenia się wiedzą w ramach współpracy międzynarodowej i dostępnych analiz rynkowych. W 2025 roku badanie poszerzono między innymi w zakresie obserwacji: żywności wegańskiej, usług medycznych, usług z zakresu wynajmu prywatnych środków transportu, sprzętu audiowizualnego, fotograficznego i informatycznego, gier i zabawek,  sprzętu sportowego, usług związanych z rekreacją i sportem,  gastronomią. Lista reprezentantów została również zweryfikowana poprzez uogólnienie opisów niektórych produktów z zakresu żywności czy ograniczenie obserwacji prasy.

 

  1. Poza nazwą towaru lub usługi, lista reprezentantów zawiera opis podstawowych cech jakościowych produktów, np. gramaturę, wymagany skład surowcowy, markę, typ, model, czy producenta. Informacje te pozwalają na kontynuowanie działań , których celem jest identyfikacja procesów związanych z ruchami cen wynikającymi z modyfikacji rozmiaru produktu przy nieproporcjonalnej zmianie jego ceny (tzw. zjawisko shrinkflacji). W tym zakresie doświadczenia z lat poprzednich wskazują na konieczność dalszego monitorowania sytuacji zarówno zmniejszania, jak i zwiększania gramatury produktu (tzw. downsizing i upsizing) wraz z pozostawieniem bez zmian lub zwiększeniem ceny za określoną jednostkę miary produktu. Dodatkowo, w miarę możliwości, badane będą zmiany związane z modyfikacjami składu towarów, które wpływają na ich cechy jakościowe, ale nie są adekwatnie uwzględnione w poziomie ceny (tzw. skimpflacja).

  1. Ze względu na planowane wdrożenie w 2026 r. nowej wersji klasyfikacji spożycia indywidualnego według celu (COICOP2018) włączane do obecnej edycji badania towary i usługi mają także na celu zapewnienie reprezentatywności dla nowego zakresu grup produktów, np. w zakresie dań gotowych, wyrobów piekarskich, sprzętu sportowego, środków transportu i ich wypożyczania, usług związanych z profilaktyką zdrowotną, usług dostawy towarów.

 

Dodatkowo informujemy, że w bieżącym roku kontynuowane będą prace związane z rozszerzaniem metod pozyskiwania informacji o cenach. W 2025 r. dla ponad 30% grup elementarnych wskaźnik cen obliczany jest na podstawie notowań pochodzących z kilku źródeł danych o cenach. W zależności od rodzaju produktów będących przedmiotem badania, jak również od zwyczajów i upodobań konsumentów dotyczących miejsca dokonywania zakupów, gromadzone dane pochodzą bezpośrednio z systemów informatycznych sieci handlowych lub ze stron internetowych przedsiębiorstw prowadzących sprzedaż on-line. W 2025 roku zwiększył się udział grup, dla których uwzględniane są zakupy realizowane w Internecie.

Zakres 12 głównych działów klasyfikacji we wskaźniku CPI w 2025 r. jest następujący:

 

Dział ECOICOP  

Liczba grup elemen-tarnych

Liczba reprezen-tantów

Przeciętna liczba cen zebranych w miesiącu

Przykłady towarów i usług

Żywność i napoje
bezalkoholowe 

86

348

67640

Różne rodzaje pieczywa, mięsa, mleko, sery, jaja, owoce, warzywa, wyroby cukiernicze, przyprawy, dania gotowe, kawa, herbata, woda, soki

Napoje alkoholowe
i wyroby tytoniowe

13

33

6410

Różne rodzaje napojów spirytusowych, wina, piwa, papierosów, wyroby tytoniowe

Odzież i obuwie

18

143

20690

Materiały odzieżowe, odzież i bielizna damska, męska i dziecięca, wyroby pasmanteryjne, usługi odzieżowe, obuwie damskie, męskie i dziecięce, usługi obuwnicze

Użytkowanie mieszkania
lub domu i nośniki energii

25

69

19850

Opłaty na rzecz właścicieli, usługi związane z konserwacją i naprawami, utrzymaniem porządku, monitoringiem, zaopatrywanie w wodę, wywóz śmieci, usługi kanalizacyjne, nośniki energii (energia elektryczna, gaz, opał, energia cieplna)

Wyposażenie mieszkania i prowadzenie
gospodarstwa domowego

40

160

30940

Meble (do mieszkania i ogrodowe), sprzęt oświetleniowy, dywany i wykładziny, urządzenia gospodarstwa domowego, środki czyszczące i konserwujące, usługi związane z prowadzeniem domu

Zdrowie

15

83

45720

Wyroby farmaceutyczne (w tym refundowane), sprzęt terapeutyczny usługi lekarskie (lekarzy ogólnych i specjalistów), stomatologiczne, sanatoryjne

Transport

28

126

154730

Samochody osobowe nowe i używane, rowery, części zamienne, paliwa do prywatnych środków transportu, opłaty za parkowanie, transport powietrzny, kolejowy, drogowy, wodny

Łączność

11

59

1060

Usługi pocztowe, sprzęt telekomunikacyjny, usługi telefonii stacjonarnej i komórkowej, usługi internetowe, usługi w pakiecie

Rekreacja i kultura

53

209

27960

Sprzęt audiowizualny, fotograficzny i informatyczny, gry, zabawki, sprzęt sportowy, artykuły ogrodnicze, artykuły dla zwierząt domowych, opłaty  za telewizję, książki, podręczniki, gazety, czasopisma, artykuły papiernicze, usługi turystyki zorganizowanej

Edukacja

11

21

2840

Opłaty za pobyt dziecka w przedszkolu, opłaty związane z nauką na różnych poziomach nauczania, kursy dla osób uczących się w systemie pozaszkolnym   

Restauracje i hotele

7

64

10010

Usługi gastronomiczne świadczone przez restauracje, kawiarnie, bary, stołówki, usługi zakwaterowania świadczone np. przez hotele, schroniska, zakwaterowanie dla studentów

Inne towary i usługi

31

130

20010  

Usługi fryzjerskie i kosmetyczne, środki kosmetyczne i higieniczne, biżuteria, artykuły podróżne, opłaty za pobyt dziecka w żłobku, opłaty związane z opieką dla osób w podeszłym wieku, ubezpieczenia, usługi finansowe, prawnicze, administracyjne, usługi pogrzebowe i cmentarne

 
Do góry

Newsletter