Celem „Badania budżetów gospodarstw domowych” (BBGD), prowadzonego corocznie przez Główny Urząd Statystyczny (GUS), jest dostarczenie informacji na temat warunków życia ludności, w tym poziomu i struktury wydatków oraz poziomu i źródeł dochodów.

Badanie prowadzone jest metodą reprezentacyjną na terenie całego kraju. Obliczenie wyników badania polega na uogólnieniu danych zebranych od wylosowanych gospodarstw domowych na wszystkie gospodarstwa domowe mieszkające w Polsce za pomocą metod statystyki matematycznej - z zachowaniem możliwie najlepszej zgodności ze strukturą gospodarstw domowych, jaka występuje w kraju. Dokonuje się tego poprzez nadaniu badanym gospodarstwom odpowiednich wag, które są uwzględniane przy obliczeniu danych wynikowych.

Dotychczas w procesie uogólniania wyników BBGD za rok 2022 i lata wcześniejsze, wagi wyznaczano uwzględniając wyniki poprzedniego spisu powszechnego w zakresie struktury gospodarstw domowych w Polsce według liczby osób wchodzących w ich skład (od 1-osobowych do 6 lub więcej osobowych), przy jednoczesnym uwzględnieniu podziału kraju na tereny miejskie i wiejskie.  

Od 2023 r. proces uogólniania oparty będzie na wynikach ostatniego Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań, przeprowadzonego przez GUS w 2021 r., z uwzględnieniem, jak wcześniej, struktury gospodarstw domowych według ich wielkości z podziałem na miasto i wieś, oraz w odróżnieniu od wcześniejszej praktyki, uwzględniając dodatkowo strukturę ludności według wieku i płci (w tym zakresie brane będą także pod uwagę coroczne wyniki bieżących badań demograficznych).

Uwzględnienie szczegółowych wyników przeprowadzonego w 2021 roku spisu powszechnego, w tym dodatkowych charakterystyk populacji, przyczyni się do poprawy jakości wyników badania. Tym niemniej przeliczenie wag spowoduje rewizję poziomu dochodów i wydatków, ich struktury, jak również wskaźników zasięgu ubóstwa i sfery niedostatku w porównaniu z wcześniejszymi wynikami. Z tego względu, wyniki BBGD dla lat 2021 i 2022 zostaną ponownie przeliczone. Zmiany te mogą mieć wpływ na niektóre statystyki publikowane przez GUS, takie jak m.in. spożycie w sektorze gospodarstw domowych lub wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych. 

Stosowanie nowej metody ważenia jest zalecane przez Urząd Statystyczny Unii Europejskiej (Eurostat). Metoda ta została już uprzednio wprowadzona do innych reprezentacyjnych badań gospodarstw domowych prowadzonych przez GUS: Europejskiego badania warunków życia ludności (EU-SILC), Badania spójności społecznej oraz Europejskiego ankietowego badania zdrowia (EHIS).

Szczegółowe informacje na temat metody uogólniania wyników oraz aktualizacji sposobu ważenia zostały zaprezentowane w punkcie Estymacja parametrów i ocena precyzji estymatorów, stanowiącym część podrozdziału 2.1 Dobór próby zaktualizowanej wersji Zeszytu metodologicznego do Badania budżetów gospodarstw domowych, opublikowanego w 2024 r.: Główny Urząd Statystyczny / Obszary tematyczne / Warunki życia / Dochody, wydatki i warunki życia ludności / Zeszyt metodologiczny. Badanie budżetów gospodarstw domowych